DOKUMENTY ŚMIERCI

W tym roku, w trakcie trwania Europejskiej Nocy Muzeów na terenie Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy zaprezentowano dokumenty związane ze śmiercią więźnia. Dokumenty te były wystawiane przez władze niemieckie, w tym m.in. obozowe i policyjne. Na wystawie znalazły się również wykazy zmarłych więźniów. Prezentacja została podzielona na 4 części:
– księgi zgonów
– zawiadomienia o śmierci więźnia
– eksterminacja bezpośrednia (eutanazja, wykonywanie wyroków śmierci, likwidacja jeńców radzieckich)
– wykazy zmarłych więźniów.

Księgi Zmarłych
W III Rzeszy przepisy prawa przewidywały zgłaszanie zgonów urzędnikowi Stanu Cywilnego, w którego okręgu nastąpił zgon. Obowiązek zgłoszenia dotyczył tak zakładów karnych jak i miejsc odosobnienia – w tym obozów koncentracyjnych. Każda gmina stanowiła w zasadzie okręg jednego urzędu stanu cywilnego. Jeden z takich okręgów miał siedzibę w Rogoźnicy (Standesamt Gross-Rosen) i tam należało kierować wszystkie przypadki zgonów.
Taki stan rzeczy powodował, iż władze cywilne miały posiadały informację o liczbie zgonów i ich przyczynach (np. egzekucje, zastrzelenie przy próbie ucieczki, itd.). Dlatego też tak władze policyjne jak i obozowe zabiegały o zmianę zasad rejestracji zgonów. Prezydent Rejencji we Wrocławiu 7 września 1942 r. podjął decyzję o wyłączeniu z dotychczasowego okręgu, obszaru obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Obszar ten z dniem 1 października 1942 r. stał się nowym okręgiem urzędu stanu cywilnego i otrzymał oznaczenie „Standesamtsbezirk Gross-Rosen II”.
Na podst. A. Konieczny, Uwagi o powstaniu obozowego urzędu stanu cywilnego w KL Gross-Rosen i jego księgach zgonów.