Do podstawowych zadań Działu Naukowo-Badawczego należy prowadzenie badań nad historią KL Gross-Rosen. Bardzo trudny charakter bazy źródłowej zdecydował o przyjęciu metody podejmowania tematów szczegółowych, które złożą się na opracowanie monograficzne; wyniki badań są systematycznie publikowane, przeciętnie ukazują się 2 tytuły rocznie.
Drugim ważnym obowiązkiem Działu jest prowadzenie konsultacji w zakresie historii KL Gross-Rosen. Opinie w tematach szczegółowych wydawane są dla potrzeb zarówno instytutów naukowych zajmujących się historią II wojny światowej i indywidualnych badaczy, jak i pedagogów, lokalnych środowisk dbających o historię własnych regionów, organizacji kombatanckich i bliskich byłych więźniów.
W ramach działu Naukowo-Badawczego działa Pracownia Informatyczno-Wydawnicza, Biblioteka i Pracownia Małej Poligrafii. Do głównych zadań Pracowni Informatycznej należy tworzenie baz danych informacji o więźniach systemu KL Gross-Rosen, załodze SS i informacji o zasobie archiwalnym Muzeum oraz zabezpieczenie historycznych dokumentów źródłowych.
Biblioteka liczy ponad 5 tys. pozycji literatury naukowej i popularno-naukowej z zakresu historii II wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem historii obozów koncentracyjnych. Biblioteka dysponuje pełnym zakresem opracowań dotyczących historii KL Gross-Rosen. W zbiorach bibliotecznych znajdują się również czasopisma fachowe. Książki i czasopisma udostępniane są zainteresowanym na miejscu, w bibliotece Muzeum i można z nich korzystać codziennie w godz. 8-14.30, najlepiej po wcześniejszym umówieniu się telefonicznie lub mailowo (biblioteka@gross-rosen.eu).
Pracownia małej poligrafii wyposażona w laserową drukarkę kolorową formatów A3+, skaner, dwie kopiarki do formatu A3 (kolorową i czarno-białą), gilotynę introligatorską oraz zszywacz elektryczny. Działa ona w oparciu o profesjonalne stanowiska do składu i łamania tekstu oraz projektowania graficznego, co w znacznej mierze usamodzielnia Muzeum w zakresie druku: afiszy, plakatów, ulotek informacyjnych, zaproszeń, wizytówek, broszur itp.