K+  K-      A  A  A
brama

Kompleks Riese

Pokaż listę filii
Zlokalizowany na wzgórzu w pobliżu zamku Fürstenstein (Książ), niedaleko Wałbrzycha w pobliżu wsi Falkenberg (Sokolec), w przysiółku Eule (Sowina). Zlokalizowany w sąsiedztwie stacji kolejowej Oberwüstegiersdorf (Głuszyca Górna). Zlokalizowany w zabudowaniach byłej fabryki dywanów w Dörnhau (Kolce).  Zlokalizowany na zboczu wzgórza, w pobliżu strumienia Säuferwasser (Kłobia, w Górach Sowich). Zlokalizowany na zboczu góry, na południe od drogi łączącej Wüstegiersdorf (Głuszyca) ze wsią Kaltwasser (Zimna). Zlokalizowany w lesie, na zboczu góry, w dolinie Grosser Märzbachtal (Marcowy Potok Duży) w pobliżu Głuszycy. Zlokalizowany w zabudowaniach fabryki Stöhr w Wüstegiersdorf (Głuszyca). Zlokalizowany na leśnej polanie, na zboczu góry Ramenberg (Soboń). Zlokalizowany w miejscowości Wüstewaltersdorf (Walim). Zlokalizowany w miejscowości Wüstewaltersdorf (Walim). Zentralkrankenrevier - centralny szpital obozowy – zlokalizowany w Tannhausen (Jedlinka Zdrój). Zlokalizowany we wsi Erlenbusch (Olszyniec). Zlokalizowany w pomieszczeniach firmy Websky w Tannhausen (Jedlinka Zdrój).

Kryptonimem AL Riese określano sieć obozów podległych KL Gross-Rosen, rozlokowanych w Eulengebirge (Góry Sowie)Fürstenstein (Książ), a mających wspólną administrację i komendanturę. Mieściła się ona w obozie Wüstegiersdorf. AL Riese, w skład którego wchodziło 13 obozów i szpital obozowy, powstał w związku z budową kolejnej kwatery Hitlera.

Przez AL Riese przeszło około 13 000 więźniów. Wszyscy oni byli Żydami, pochodzącymi z wielu państw Europy, w większości z Węgier i Polski. Śmierć poniosło około 5000 więźniów.

Dörnhau

AL Dörnhau został zorganizowany w pierwszych dniach czerwca 1944 r., w zabudowaniach byłej fabryki dywanów w Dörnhau (Kolce). W obozie przebywali mężczyźni, głównie narodowości żydowskiej, pochodzący z Grecji, Polski i Węgier. Więźniowie budowali drogi, mosty i kanalizację, rozładowywali wagony. Pod koniec sierpnia 1944 r. obóz zaczął spełniać funkcję zbiorczego rewiru dla ciężko chorych więźniów z całego kompleksu Riese. Pomiędzy 1.08.1944 a 7.05.1945 r. ogółem przebywały w rewirze co najmniej 4334 osoby.
Więźniowie odzyskali wolność 8.05.1945 r. Bezpośrednio po wyzwoleniu w obozie zorganizowano szpital dla byłych więźniów.

Erlenbusch

AL Erlenbusch został założony w maju 1944 r. we wsi Erlenbusch (Olszyniec), na łące o powierzchni około 1 ha. Więźniami byli Żydzi, pochodzący z Polski i Węgier. Więźniowie pracowali na bocznicy kolejowej, przy przeładunku materiałów budowlanych. Wykonywali również wykopy pod wodociąg w rejonie góry Saal Berg (Jedlińska Kopa) i Wolfsberg (Włodarz).
Więźniowie odzyskali wolność w pierwszych dniach maja 1945 r.

Falkenberg

AL Falkenberg został zlokalizowany w pobliżu wsi Falkenberg (Sokolec), w przysiółku Eule (Sowina). Powstał na przełomie kwietnia i maja 1944 r. Przebywało w nim do 1500 mężczyzn narodowości żydowskiej, pochodzących z Polski, Węgier i Grecji. Głównym zajęciem więźniów było drążenie sztolni w północnym i wschodnim zboczu góry Schindelberg (Gontowa). Wykonywali też prace związane z budową drogi w kierunku góry Schindelberg.
Na początku lutego 1945 r. nastąpiła ewakuacja obozu, więźniowie przeszli do sąsiedniego AL Wolfsberg, skąd po kilku dniach wraz z więźniami tego obozu ruszyli w dalszą drogę.

Fürstenstein

AL Fürstenstein zorganizowano na wzgórzu w pobliżu zamku Fürstenstein (Książ), w maju 1944 r. Więźniami byli Żydzi, obywatele polscy, węgierscy i greccy. Głównym ich zajęciem było drążenie sztolni pod zamkiem. Ponadto pracowali przy przeładunku materiałów budowlanych.
Około 16.02.1945 r. nastąpiła ewakuacja obozu. Więźniowie dotarli pieszo do Trutnova (Czechy), a następnie koleją do KL Flossenbürg.

Kaltwasser

AL Kaltwasser został założony na zboczu góry, na południe od drogi łączącej Wüstegiersdorf (Głuszyca) ze wsią Kaltwasser (Zimna). Obóz powstał pod koniec sierpnia 1944 r. Więźniami byli Żydzi, obywatele polscy. Pracowali przy zakładaniu kanalizacji, budowali tory kolejowe, rozładowywali wagony z cementem.
Obóz został zlikwidowany ok. 18.12.1944 r. Część więźniów przeniesiono na rewir w AL Tannhausen (Jedlinka Zdrój), część ? wysłano do AL Wolfsberg (na górze Włodarz), pozostałych przeniesiono do nowo powstałego obozu Lärche (na zboczu góry Soboń).

Lärche

AL Lärche został zlokalizowany na leśnej polanie, na zboczu góry Ramenberg (Soboń). Funkcjonował od drugiej połowy grudnia 1944 r., kiedy to przeniesiono więźniów ze zlikwidowanego obozu Kaltwasser. Więźniowie pracowali przy budowie drogi, kolejki wąskotorowej, ujęć wody w rejonie góry Ramenberg oraz przy drążeniu sztolni.
8.02.1945 r. obóz został zlikwidowany, więźniowie przeszli do podobozu KL Gross-Rosen ? AL Märzbachtal, gdzie przebywali do jego ewakuacji.

Märzbachtal

AL Märzbachtal został zorganizowany w lesie, na zboczu góry, w dolinie Grosser Märzbachtal (Marcowy Potok Duży). Obóz powstał pod koniec kwietnia lub na początku maja 1944 r. Przebywało w nim ok. 700 mężczyzn; byli to przede wszystkim Żydzi, obywatele węgierscy i polscy. Część więźniów pracowała przy wyrębie lasu, inni budowali drogi, mosty i rowy melioracyjne w okolicach góry Ramenberg (Soboń).
14 lub 15.02.1945 r. obóz został ewakuowany. Więźniowie dotarli do KL Flossenbürg, gdzie 25 lutego zostali przyjęci do ewidencji obozowej.

Säuferwasser

AL Säuferwasser został założony na zboczu wzgórza, w pobliżu strumienia Säuferwasser (Kłobia, w Górach Sowich). Funkcjonował co najmniej od początku sierpnia 1944 r. Więźniami byli Żydzi, pochodzący z Polski, Węgier i Grecji, którzy zatrudnieni byli przy budowie obiektów naziemnych, zbiornika wodnego oraz budynków mieszkalnych w pobliżu szczytu góry Säufer Höhen (Osówka), rowów odwadniających, wodociągu z Grosse Eule-Berg (Wielka Sowa) na Säufer Höhen, dróg i kolejki wąskotorowej. Drążyli też sztolnie w górze Säufer Höhen.
Ok. 15.02.1945 r. obóz został ewakuowany, na miejscu pozostali jedynie chorzy więźniowie, których po kilku dniach przeniesiono na rewir w Dörnhau (Kolce). Więźniowie ewakuowani dotarli do KL Flossenbürg.

Schotterwerk

AL Schotterwerk został zorganizowany w sąsiedztwie stacji kolejowej Oberwüstegiersdorf (Głuszyca Górna) pod koniec kwietnia lub na początku maja 1944 r. W obozie przebywało ok. 1300 Żydów, pochodzących z Polski, Węgier i Grecji. Więźniowie pracowali w kamieniołomie, znajdującym się na terenie Oberwüstegiersdorf, w wytwórni szutru oraz przy przeładunku materiałów budowlanych.
Część więźniów została dołączona do kolumny ewakuacyjnej idącej z AL Wüstegiersdorf. Pozostali odzyskali wolność 8.05.1945 r.

Tannhausen

AL Tannhausen został zorganizowany w pomieszczeniach firmy Websky w Tannhausen (Jedlinka Zdrój), na przełomie kwietnia i maja 1944 r. Więźniami byli przede wszystkim Żydzi, pochodzący z Grecji, Polski i Węgier. 5.05.1944 r. w obozie przebywało 1200 więźniów. Pracowali przy budowie sztolni i torów kolejowych.
Więźniów zdolnych do marszu ewakuowano; zostali oni dołączeni do kolumny ewakuacyjnej złożonej z więźniów innych obozów AL Riese. W obozie pozostali chorzy, którzy odzyskali wolność 8.05.1945 r.

Wolfsberg

AL Wolfsberg został założony na północno-wschodnim zboczu góry Wolfsberg (Włodarz), powyżej drogi łączącej miejscowości Hausdorf (Jugowice) i Wüstewaltersdorf (Walim). Powstał na początku maja 1944 r. W obozie przebywali Żydzi, pochodzący głównie z Polski, Węgier, Grecji, Czech, Niemiec i Rumunii. Stan obozu w dniu 22.11.1944 r. wynosił 3012 więźniów. Zatrudnieni byli przy drążeniu sztolni w górze Wolfsberg i Mittelberg (Dział Jawornicki), budowie mostów, zbiorników wodnych, torowisk kolejek wąskotorowych i budynków w Hausdorf (Jugowice), oraz wykonywali prace kanalizacyjne.
16.02.1945 r. rozpoczęła się ewakuacja. Na miejscu pozostawiono około 600-700 więźniów, których część po pewnym czasie przeniesiono do AL Schotterwerk. Kolumna ewakuacyjna po kilku dniach marszu została podzielona na dwie grupy. Jedna po kilkunastu dniach dotarła do KL Bergen-Belsen, druga 3 marca ? do KL Mauthausen.

Wüstegiersdorf

AL Wüstegiersdorf został zorganizowany w zabudowaniach fabryki Stöhr w Wüstegiersdorf (Głuszyca). Powstał pod koniec kwietnia 1944 r. Więźniami byli Żydzi, w większości obywatele polscy i węgierscy. Wykorzystywano ich do prac związanych z budową obiektów w rejonie gór Ramenberg (Soboń) i Säufer Höhen (Osówka). Ponadto karczowali lasy, rozładowywali wagony z prowiantem, piaskiem i kamieniami.
W drugiej połowie lutego 1945 r. obóz został ewakuowany. Więźniowie dotarli do KL Flossenbürg.

Wüstewaltersdorf

AL Wüstewaltersdorf zorganizowano na terenie zakładów tekstylnych Websky, Hartmann&Wiesen A.G. lub na wzgórzu Stenzelberg (Chłopska Góra) w miejscowości Wüstewaltersdorf (Walim). Obóz istniał co najmniej od 21.04.1944 r. Więźniami byli w większości Żydzi, pochodzący z Grecji.

Zentralrevier Tannhausen

Zentralrevier (Zentralkrankenrevier – centralny szpital obozowy) Tannhausen został uruchomiony w bliskim sąsiedztwie AL Tannhausen (Jedlinka Zdrój). Funkcjonował co najmniej od listopada 1944 r.; przeznaczony był dla chorych więźniów kompleksu Riese, którzy rokowali nadzieję na szybkie wyzdrowienie. Po wyzwoleniu zorganizowano w tych obiektach szpital dla byłych więźniów.