78 lat temu odzyskali wolność…

78 lat temu 8 lub 9 maja 1945 r. odzyskali wolność ostatni więźniowie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Należy przypomnieć, że pogotowie ewakuacyjne dla obozu koncentracyjnego Gross-Rosen zostało ogłoszone w trzeciej dekadzie stycznia 1945 r. Ewakuacja i związana z tym likwidacja KL Gross-Rosen i jego filii odbywała się kilkoma etapami, które wynikały z postępów ofensywy wojsk sowieckich na Śląsku. Pierwszy etap przypadł na trzecią dekadę stycznia. Ewakuowano wówczas do obozu macierzystego filie położone po prawej stronie oraz wzdłuż Odry. Do obozu głównego dotarły więźniarki z podobozów: Birnbäumel (Gruszeczka), Breslau-Hundsfeld (Wrocław-Psie Pole), Hochweiler (Wierzchowice), Kurzbach (Bukołowo) oraz mężczyźni z Arbeitslager (AL): Breslau I i II, Breslau-Lissa (Wrocław-Leśnica), Brieg (Brzeg), Dyhernfurth I i Dyhernfurth II (Brzeg Dolny), Fünfteichen (Miłoszyce). W tym okresie były też przypadki ewakuacji podobozów – FAL: Grünberg I i Grünberg II (Zielona Góra), Neusalz (Nowa Sól), Schlesiersee I (Sława Śląska), Schlesiersee II –Pürschkau (Przybyszów), Wiesau (Wizów) oraz AL Treskau (Owińska), z których więźniowie szli w marszach ewakuacyjnych do innych obozów koncentracyjnych, pomijając centralę.

W drugim etapie, który nastąpił w pierwszej połowie lutego został zlikwidowany obóz główny i część podobozów męskich: Aslau (Osła), Bolkenhain (Bolków), Bunzlau I i Bunzlau II (Bolesławiec), Gassen (Jasień), Halbau (Iłowa), Hartmannsdorf (Miłoszów), AL Riese: Falkenberg (Sokolec), Fürstenstein (Książ), Märzbachtal (Marcowy Potok Duży), Wolfsberg (Włodarz) oraz żeńskich: Christianstadt (Krzystkowice), Freiburg (Świebodzice), Gräben (Grabina) i Guben. Więźniów przeniesiono do innych obozów koncentracyjnych lub do funkcjonujących jeszcze filii. Ewakuacja więźniów była najtragiczniejszą kartą w historii obozów koncentracyjnych, bowiem pochłonęła tysiące ofiar. Więźniowie w pozostałych podobozach, m.in. Friedland (Mieroszów), Landeshut (Kamienna Góra), Dörnhau (Kolce) czy Waldenburg (Wałbrzych) czekali na odzyskanie wolności do 8 lub 9 maja 1945 roku.