Kolekcja dokumentów Tadeusza Wyszomirskiego
opublikowane: 19 lutego 2011Syn Ludwika i Pelagii z domu Hegenbarth, urodził się 12.09.1925 r. w Poznaniu. Był bardzo uzdolniony; grał na skrzypcach, gitarze, malował obrazy olejne i pastele. Działał w harcerstwie i za przynależność do niego został aresztowany 18.02.1944 r.
Początkowo osadzony był w Forcie VII w Poznaniu, a następnie, w okresie Wielkanocy 1944 r., przeniesiono go do obozu w Żabikowie. 24.06.1944 r. przeniesiony został do obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, gdzie otrzymał numer 1698 (seria powtórzona).
Przez kilkanaście dni pracował w kamieniołomie, a potem skierowano go do pracy w warsztatach Siemensa.
W połowie lipca 1944 r. 600 więźniów, wśród których był Tadeusz Wyszomirski, zostało skierowanych do filii Niesky, gdzie na pierwszym apelu, ponieważ znał dobrze język niemiecki, został wybrany na blokowego bloku nr 2. Do jego obowiązków, jako blokowego należało, dbałość o stan baraku, czystość, rozdział żywności, przygotowywanie codziennych raportów, rozdział korespondencji. Prywatnie, ze względu na znajomość niemieckiego, pisanie listów do rodzin współwięźniów i tłumaczenie otrzymanych (korespondencja mogła być prowadzona tylko w języku niemieckim). Jako blokowy pozostał człowiekiem, potrafił zawsze zachować się godnie. Więźniowie filii Niesky byli zatrudnieni w należących do koncernu Kruppa zakładach metalowych firmy Christoph u. Unmack AG.
W lutym 1945 r. wobec zbliżającego się frontu rozpoczęła się ewakuacja obozu, w której brał udział Tadeusz Wyszomirski. Jej przebieg był bardzo dramatyczny. Więźniowie, podzieleni na grupy, ciągnęli wozy załadowane dobytkiem niemieckiej załogi. W trakcie marszu więźniowie osłabieni i nie mogący już iść byli rozstrzeliwani, a ich zwłoki grzebano w lasach. Pod koniec lutego kolumna ewakuacyjna dotarła do miejscowości Brandhofen, gdzie utworzono nowy obóz . W połowie kwietnia 1945 roku z więźniów mogących chodzić sformowano kolumnę i popędzono w kierunku Drezna. Tadeusz Wyszomirski brał udział również i w tym marszu. Został oswobodzony przez Armię Polską 22 kwietnia 1945 r. w okolicach miejscowości Bischofswerde.
Dzięki pomocy orkiestry wojskowej udającej się na defiladę 1-majową w Warszawie do Poznania wrócił już 1 maja. Tam ciężko zachorował na paratyfus. Po wyzdrowieniu kontynuował naukę w Liceum Marii Magdaleny. Egzamin dojrzałości zdał w roku 1947; w 1950 r. uzyskał dyplom Akademii Handlowej w Poznaniu. Tytuł magistra uzyskał w 1958 r. w Szkole Głównej Planowania i Statystyki (obecnie SGH) w Warszawie, a w 1970 r. na tej samej uczelni uzyskał tytuł doktora nauk ekonomicznych.
4 listopada 1947 r. ożenił się z Janiną Paschke. To do niej kierował listy i wiersze z obozu. Miał dwie córki: Danutę i Iwonę.
Pracował w bankowości i spółdzielczości rolnej najpierw w Poznaniu, a od 1955 r. w Warszawie. Od 1975 r. pracował w Banku Gospodarki Żywnościowej.
Był autorem prac związanych z bankowością. Otrzymał wiele odznaczeń. Po wojnie prowadził rozległą korespondencję z byłymi więźniami oraz członkami rodzin tych więźniów, którzy nie wrócili z obozu.
Zmarł 24.06.2005 r.
Rodzina przekazała do zbiorów archiwum Muzeum Gross-Rosen:
– rękopisy wierszy do matki i narzeczonej, tomik wierszy,
– listy z obozu do ojca,
– listy do obozu od rodziny,
– korespondencja powojenna z współwięźniami i ich rodzinami,
– korespondencja z R. Olszyną, byłym więźniem KL Gross-Rosen, autorem licznych prac dotyczących tego obozu.